Żory, na co wskazuje etymologia tej nazwy, stanęły w miejscu, gdzie pierwsi osadnicy uzyskali ziemię pod uprawę poprzez wypalenie miejscowych lasów. Powstała w ten sposób osada rozwinęła się dzięki położeniu na szlaku handlowym, łączącym Kraków ze Śląskiem. W drugiej połowie XIII wieku Żory awansowały do statusu miasta. Decyzję o jego założeniu podjął w 1272 roku, aktywny na tym polu książę opolsko-raciborski, Władysław. Ukształtowany na przełomie XIII i XIV wieku układ urbanistyczny Żor przetrwał do dziś. Gród otoczono murem, który wraz z fosą przypominał wyglądem wrzeciono (długie na 450 m i szerokie na 300). Na obu jego końcach wymurowano bramy: od strony wschodniej krakowską, od strony zachodniej cieszyńską. Pozostałością po rozebranym na początku XIX wieku murze jest biegnąca po owalu ul. Murarska, z nielicznymi parterowymi domkami, reliktami starej zabudowy oraz kapliczką św. Jana Nepomucena, wybudowaną w miejscu drewnianego kościółka Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który spłonął w 1807 roku. Natomiast w miejscu dawnych bram postawiono ich pomniejszone rekonstrukcje. Fragmenty ceglanych obwarowań odnajdziemy np. pomiędzy kościołem parafialnym a starym cmentarzem. Centrum miasta stanowił i stanowi prostokątny Rynek. Liczne pożary, trawiące miasto, spowodowały, że jego zabudowa pochodzi głównie z XIX i XX wieku. Na środku znajduje się zabytkowa figura św. Jana Nepomucena. Warto zwrócić uwagę na dwie kamienice znajdujące się w południowej pierzei Rynku: obok siebie stoi tam ratusz i skromny dom rodzinny Otto Sterna, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Na północ od placu Rynku wznosi się kościół parafialny pod wezwaniem św. św. Filipa i Jakuba. Wzniesiony w XV wieku, w stylu gotyckim, w następnych stuleciach był wielokrotnie niszczony i odbudowywany.

Żory, na co wskazuje etymologia tej nazwy, stanęły w miejscu, gdzie pierwsi osadnicy uzyskali ziemię pod uprawę poprzez wypalenie miejscowych lasów. Powstała w ten sposób osada rozwinęła się dzięki położeniu na szlaku handlowym, łączącym Kraków ze Śląskiem. W drugiej połowie XIII wieku Żory awansowały do statusu miasta. Decyzję o jego założeniu podjął w 1272 roku, aktywny na tym polu książę opolsko-raciborski, Władysław. Ukształtowany na przełomie XIII i XIV wieku układ urbanistyczny Żor przetrwał do dziś. Gród otoczono murem, który wraz z fosą przypominał wyglądem wrzeciono (długie na 450 m i szerokie na 300). Na obu jego końcach wymurowano bramy: od strony wschodniej krakowską, od strony zachodniej cieszyńską. Pozostałością po rozebranym na początku XIX wieku murze jest biegnąca po owalu ul. Murarska, z nielicznymi parterowymi domkami, reliktami starej zabudowy oraz kapliczką św. Jana Nepomucena, wybudowaną w miejscu drewnianego kościółka Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który spłonął w 1807 roku. Natomiast w miejscu dawnych bram postawiono ich pomniejszone rekonstrukcje. Fragmenty ceglanych obwarowań odnajdziemy np. pomiędzy kościołem parafialnym a starym cmentarzem. Centrum miasta stanowił i stanowi prostokątny Rynek. Liczne pożary, trawiące miasto, spowodowały, że jego zabudowa pochodzi głównie z XIX i XX wieku. Na środku znajduje się zabytkowa figura św. Jana Nepomucena. Warto zwrócić uwagę na dwie kamienice znajdujące się w południowej pierzei Rynku: obok siebie stoi tam ratusz i skromny dom rodzinny Otto Sterna, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Na północ od placu Rynku wznosi się kościół parafialny pod wezwaniem św. św. Filipa i Jakuba. Wzniesiony w XV wieku, w stylu gotyckim, w następnych stuleciach był wielokrotnie niszczony i odbudowywany.

Racibórz położony jest na południu województwa śląskiego, tuż przy granicy z Republiką Czeską. Miasto na dwie części dzieli rzeka Odra. Dzieje Raciborza sięgają początków państwa polskiego. Już w okresie plemiennym funkcjonowało nad Odrą grodzisko plemienia Golęszyców; później drewniano-ziemna warownia stała się ważnym grodem na pograniczu polsko-czeskim. Pierwsza wzmianka o tym grodzie pochodzi z 1108 roku. Z kroniki Galla Anonima dowiadujemy się, że osada o nazwie Ratibor została wówczas odbita z rąk Morawian przez wojów księcia Bolesława Krzywoustego. Za Piastów Racibórz rósł w siłę i dostatek - rządzili tu przez mniej więcej 150 lat. W drugiej połowie XII wieku stał się stolicą osobnego księstwa, a to za sprawą Mieszka zwanego Laskonogim (Plątonogim). Potem Raciborzowi wielce przysłużył się mało znany syn Mieszka, Kazimierz. Wzorem księcia Henryka Brodatego zaczął on sprowadzać na swoje ziemie osadników z Niemiec i innych krajów zachodnich. To właśnie za jego panowania, na początku XIII wieku lokowano Racibórz na prawie flamandzkim. Przybyli do niego przedsiębiorczy osadnicy z odległej Flandrii i Walonii. Miasto ukształtowało się na lewym brzegu Odry. Mimo wielu dziejowych kataklizmów, do dziś zachował się charakterystyczny, średniowieczny układ urbanistyczny Raciborza, z prostokątnym rynkiem w centrum oraz siecią ulic wychodzących z jego narożników, tworzących typową szachownicę. Przez stulecia miasto było otoczone solidnymi murami i fosą. Najokazalszą pozostałością po nich jest baszta, zwana Więzienną, z renesansową attyką; do wieży przylegają fragmenty murów. W 1945 roku zabudowa centrum Raciborza została zniszczona w 85 procentach. Miasto odbudowano, nadając kamienicom - w większości - wygląd nawiązujący do małopolskiego budownictwa renesansowego o barokowego. Takie budowle dominują chociażby w Rynku. Zawieruchę wojenną przetrwała natomiast nietknięta barokowa kolumna maryjna, stojąca na środku placu rynkowego. W bezpośrednim sąsiedztwie rynku znajdują się dwie ważne świątynie. Pierwsza, kościół św. Jakuba, którego historia łączy się z podaniem o najstarszym polskim zdaniu. Druga zaś gotycka fara to kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, którego początki sięgają aż 1205 roku.

Obecny kościół Matki Bożej Bolesnej wzniesiono w latach 1798–1801, według projektu Franciszka Ilgnera. Murowana świątynia ma charakter budowli barokowo-klasycystycznej. Kościół jest jednonawowy, od frontu posiada wieżę, którą wieńczy kopulasty hełm. We wnętrzu znajduje się wyposażenie częściowo pochodzące z dawnego kościoła (dziś stanowiącego kaplicę Wniebowzięcia). Do tych elementów należą m.in. cenne, umieszczone w prezbiterium, późnogotyckie płaskorzeźby, które pochodzą z dawnego tryptyku. Wraz z budową kościoła na przełomie XVIII i XIX w. przeniesiono także wezwanie Matki Bożej Bolesnej, która była patronką dawnej świątyni. Nurt pobożności, związany z kultem czczonej już w średniowieczu Matki Bożej Bolesnej, dodatkowo ożywił się na Śląsku w pierwszej połowie XVIII w. Wówczas to (w latach 1735-1749) proboszczem w Rybniku był ks. Franciszek Tomaszny. Wprowadził on w tutejszej parafii nowy zwyczaj: obchodzenie odpustu w trzecią niedzielę września, a więc właśnie w święto Matki Bożej Bolesnej. Należy pamiętać, że były to czasy biedy, w których nieraz przymierano głodem, a region pustoszyły wojny, co sprawiało, iż Maria Bolesna musiała być tutejszym mieszkańcom szczególnie bliska. W tych czasach głównym świętem maryjnym w parafii, zamiast dotychczasowego Wniebowzięcia, stało się święto Matki Bożej Bolesnej. Wezwanie takie nadano także nowobudowanemu kościołowi w 1801 r. W tutejszym kościele ochrzczony został ks. Franciszek Blachnicki, obecnie noszący tytuł Sługi Bożego. Kapłan ów, urodzony w Rybniku 1921 r., w młodości będący ateistą, swoje nawrócenie przeżył w hitlerowskiej niewoli, oczekując na wyrok śmierci wydany za działalność konspiracyjną. Wyrok ten zamieniono mu na ciężkie więzienie. Po wojnie został księdzem. W roku 1957 zorganizował przeciwalkoholową Krucjatę Wstrzemięźliwości. Gdy inicjatywa była utrudniana przez władze PRL, odważny kapłan sprzeciwił się prześladowaniom Kościoła. Aresztowany w 1961 r., spędził kilka miesięcy w więzieniu, zostając skazanym na karę w zawieszeniu. Od roku 1963 ksiądz Blachnicki rozwijał ruch oazowy, który przybrał nazwę Ruchu Światło-Życie. Była to metoda 15-dniowych rekolekcji dla różnych grup młodzieży, dorosłych i całych rodzin. Wykształcony na KUL ksiądz publikował też prace naukowe i popularne. Oryginalna teologia ks. Blachnickiego wiązała się także z działaniem na rzecz pokojowego wyzwolenia narodów spod panowania reżimów komunistycznych. Gdy stan wojenny zastał bohaterskiego i prześladowanego kapłana w Rzymie, ten - nie mogąc wrócić do Polski jako ścigany listem gończym - zamieszkał w ośrodku polskim Marianum w Carlsbergu w RFN, gdzie w 1987 r. zmarł. Śledztwo prowadzone w wolnej Polsce przez IPN wykazało, że był on inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa i zmarł na skutek otrucia. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny ks. Blachnickiego.

O ile Racibórz wzmiankowany jest już w 1217 r. jako miasto założone przez Kazimierza, księcia opolskiego, to pierwsza wzmianka o tutejszej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pochodzi z roku 1246. Jak podaje tradycja, sam kościół zbudowany miał zostać znacznie wcześniej, bo już w 1205 r., z fundacji mieszczan raciborskich - taka też data widnieje w prezbiterium, na obramowaniu jednego z okien. Przypuszcza się jednak, że w rzeczywistości budowla pochodzi z połowy XIII w. Świątynia, wzniesiona z cegły, generalnie ma charakter gotycki o typowych dla tego stylu wysmukłych kształtach i ostrych łukach okien, choć w ciągu wieków ulegała wielokrotnie przekształceniom. W dobie baroku powstała dobudowa zachodnia z tzw. kaplicą polską. Z kolei w 1892 r. do kościoła dostawiono wieżę. Najcenniejszą część obiektu stanowi prezbiterium, którego dzisiejszy kształt zachował charakter nadany mu w roku 1300, po pożarze. Posiada ono sklepienie krzyżowo-żebrowe. W 1656 roku prałat Andrzej Scodonius oraz zarząd Bractwa Literackiego, zawarli kontrakt z rzeźbiarzem Salomonem Steinhofem i malarzem Kornem, którzy wykonali barokowy ołtarz w prezbiterium. Ołtarz ten trzykrotnie restaurowano. Gdy uległ zniszczeniu w czasie działań wojennych w roku 1945 (spłonęła wówczas także tzw. kaplica polska wraz z relikwiarzem czczonej w Raciborzu świątobliwej Ofki), w latach 50-tych dokonano jego rekonstrukcji z wykorzystaniem zachowanych rzeźb. Wynikiem rekonstrukcji jest zresztą większa część wyposażenia kościoła.

Racibórz położony jest na południu województwa śląskiego, tuż przy granicy z Republiką Czeską. Miasto na dwie części dzieli rzeka Odra. Dzieje Raciborza sięgają początków państwa polskiego. Już w okresie plemiennym funkcjonowało nad Odrą grodzisko plemienia Golęszyców; później drewniano-ziemna warownia stała się ważnym grodem na pograniczu polsko-czeskim. Pierwsza wzmianka o tym grodzie pochodzi z 1108 roku. Z kroniki Galla Anonima dowiadujemy się, że osada o nazwie Ratibor została wówczas odbita z rąk Morawian przez wojów księcia Bolesława Krzywoustego. Za Piastów Racibórz rósł w siłę i dostatek - rządzili tu przez mniej więcej 150 lat. W drugiej połowie XII wieku stał się stolicą osobnego księstwa, a to za sprawą Mieszka zwanego Laskonogim (Plątonogim). Potem Raciborzowi wielce przysłużył się mało znany syn Mieszka, Kazimierz. Wzorem księcia Henryka Brodatego zaczął on sprowadzać na swoje ziemie osadników z Niemiec i innych krajów zachodnich. To właśnie za jego panowania, na początku XIII wieku lokowano Racibórz na prawie flamandzkim. Przybyli do niego przedsiębiorczy osadnicy z odległej Flandrii i Walonii. Miasto ukształtowało się na lewym brzegu Odry. Mimo wielu dziejowych kataklizmów, do dziś zachował się charakterystyczny, średniowieczny układ urbanistyczny Raciborza, z prostokątnym rynkiem w centrum oraz siecią ulic wychodzących z jego narożników, tworzących typową szachownicę. Przez stulecia miasto było otoczone solidnymi murami i fosą. Najokazalszą pozostałością po nich jest baszta, zwana Więzienną, z renesansową attyką; do wieży przylegają fragmenty murów. W 1945 roku zabudowa centrum Raciborza została zniszczona w 85 procentach. Miasto odbudowano, nadając kamienicom - w większości - wygląd nawiązujący do małopolskiego budownictwa renesansowego o barokowego. Takie budowle dominują chociażby w Rynku. Zawieruchę wojenną przetrwała natomiast nietknięta barokowa kolumna maryjna, stojąca na środku placu rynkowego. W bezpośrednim sąsiedztwie rynku znajdują się dwie ważne świątynie. Pierwsza, kościół św. Jakuba, którego historia łączy się z podaniem o najstarszym polskim zdaniu. Druga zaś gotycka fara to kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, którego początki sięgają aż 1205 roku.

Żory, na co wskazuje etymologia tej nazwy, stanęły w miejscu, gdzie pierwsi osadnicy uzyskali ziemię pod uprawę poprzez wypalenie miejscowych lasów. Powstała w ten sposób osada rozwinęła się dzięki położeniu na szlaku handlowym, łączącym Kraków ze Śląskiem. W drugiej połowie XIII wieku Żory awansowały do statusu miasta. Decyzję o jego założeniu podjął w 1272 roku, aktywny na tym polu książę opolsko-raciborski, Władysław. Ukształtowany na przełomie XIII i XIV wieku układ urbanistyczny Żor przetrwał do dziś. Gród otoczono murem, który wraz z fosą przypominał wyglądem wrzeciono (długie na 450 m i szerokie na 300). Na obu jego końcach wymurowano bramy: od strony wschodniej krakowską, od strony zachodniej cieszyńską. Pozostałością po rozebranym na początku XIX wieku murze jest biegnąca po owalu ul. Murarska, z nielicznymi parterowymi domkami, reliktami starej zabudowy oraz kapliczką św. Jana Nepomucena, wybudowaną w miejscu drewnianego kościółka Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który spłonął w 1807 roku. Natomiast w miejscu dawnych bram postawiono ich pomniejszone rekonstrukcje. Fragmenty ceglanych obwarowań odnajdziemy np. pomiędzy kościołem parafialnym a starym cmentarzem. Centrum miasta stanowił i stanowi prostokątny Rynek. Liczne pożary, trawiące miasto, spowodowały, że jego zabudowa pochodzi głównie z XIX i XX wieku. Na środku znajduje się zabytkowa figura św. Jana Nepomucena. Warto zwrócić uwagę na dwie kamienice znajdujące się w południowej pierzei Rynku: obok siebie stoi tam ratusz i skromny dom rodzinny Otto Sterna, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Na północ od placu Rynku wznosi się kościół parafialny pod wezwaniem św. św. Filipa i Jakuba. Wzniesiony w XV wieku, w stylu gotyckim, w następnych stuleciach był wielokrotnie niszczony i odbudowywany.