Osiedle robotnicze kopalni „Marcel” w Radlinie

Miejscowość:
Radlin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Osiedle robotnicze w Radlinie zbudowano na przełomie XIX i XX wieku dla pracowników działającej w mieście od kilkudziesięciu lat kopalni „Emma” (a od 1949 roku „Marcel”). Budynki osiedla stanęły naprzeciwko zabudowań kopalnianych. Są tu wille kadry zarządzającej, domy noclegowe, wielorodzinne familoki czy gmachy użyteczności publicznej. Wśród projektantów kolonii byli sławni architekci, jak np. William Mueller i Hans Poelzig.

O mieście

Radlin jest kilkunastotysięcznym miastem, „wciśniętym” między Rybnik, Rydułtowy, Pszów i Wodzisław Śląski. Do przełomu XVIII i XIX wieku miejscowości tworzące dzisiejsze miasto były typowo rolnicze. Wkrótce jednak zaczęto poszukiwania węgla kamiennego i ruszyły tutaj pierwsze kopalnie. Kopalnia „Emma”, działająca do dziś pod nazwą „Marcel”, została uruchomiona w 1858 roku na terenie wioski Biertułtowy – centralnej części współczesnego Radlina. W następnych latach kopalnia rozbudowała się o elektrownię i koksownię. Dzięki jej działalności dotychczasowa wioska rozwinęła się w niewielkie miasto.

Osiedle robotnicze

Pod koniec XIX wieku właściciel kopalni – berliński przedsiębiorca Fryderyk Friedlaender - podjął decyzję o budowie koloni robotniczej w bezpośrednim sąsiedztwie szybów kopalnianych. Pierwsze domy zaczęły powstawać już w 1897 roku, następne wznoszono do czasów tuż przed I wojną światową. Zatrudniono wybitnych architektów, m.in. Williama Muellera i Hansa Poelziga. Zabudowania osiedla zachowały się do dziś w kształcie bliskim oryginalnemu. Znajdziemy je przy ul. Korfantego oraz jej przecznicach: Irysowej, Czecha, Pocztowej i Mielęckiego. Przy Korfantego zbudowano wille kadry urzędniczej. Za nimi postawiono familoki, dla przeciętnie 4-5 rodzin, z budynkami gospodarczymi na zapleczu. Ceglane gmachy mają najczęściej trzy kondygnacje. Osiedle było zelektryfikowane, z własną siecią wodno-kanalizacyjną. Ponadto powstały noclegownie dla górników–kawalerów, sklep, apteka, gospoda i inne obiekty użyteczności publicznej. Najokazalszą budowlą była szkoła, zamykająca dzisiejszą ul. Mielęckiego. Spośród wszystkich budynków urodą wyróżnia się willa dyrektorska (obecnie kawiarnia „Górnicza Strzecha”), projektu Williama Muellera. Warto także przejść się główną aleją Radlina, tj. ul. Korfantego, z której można zobaczyć zabytkowe zabudowania kopalni „Marcel”, czyli szyb „Wiktor”, budynek dyrekcji i łaźnię.

Wyświetlenia:  370
Lokalizacja:

Ul. Korfantego
Radlin
Gmina: Radlin
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Śląsk, Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 5.0 (Oddano 1 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Audiowycieczki
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Wodzisław Śląski
2.77 km
Rybnik
3.76 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Gastronomia w pobliżu
Rybnik
0.99 km
Radlin
1.33 km
Rybnik
1.61 km
Rybnik
1.64 km
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2024-08-30
2.52 km
W ramach cyklu „Muzyczne piątki” na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku odbywają się różne imprezy z muzyką i tańcem. 30 sierpnia od 19:00 do 21:00 odbędzie się kolejne wydarzenie z tego cyklu - tym razem będzie to Country & taniec linowy.
Rybnik
2024-07-16
2.53 km
Zobacz z nami jak wyglądała kiedyś praca kobiet w czasach I i II wojny światowej. Muzeum Śląskie w Katowicach udostępniło wystawę o pracujących w przemyśle kobietach zatytułowaną „ZAKAZY, WYKLUCZENIA, PRZESĄDY. Fotograficzna opowieść o kobietach w przemyśle” Zabytkowej Kopalni Ignacy.
Rybnik
2024-08-04
7.16 km
Przed nami kolejny spacer z Małgorzatą Płoszaj, a w nim... "...W lutym 1934 r. prasowe nagłówki wręcz krzyczały: "Bandyta Siwiec skazany na karę śmierci! Wyrok śmierci wykonano". W trakcie spaceru dowiecie się więcej szczegółów na temat tego kto przed wojną oskarżał, kto bronił a kto wydawał wyroki w sprawach, które rozpalały emocje rybniczan. Małgosia Płoszaj opowie u kogo można było spisać intercyzę majątkową, jak uciekano z rybnickiego więzienia i jak jedna piękna Zośka rządziła lokalną mafią. Czas trwania: ok. 2,5 godz. Zbiórka jak zawsze przed halo! Rybnik na ul. Sobieskiego 20.
Rybnik
2024-08-10
7.16 km
Cykl ten skierowany jest do wielbicieli monet, banknotów i innych znaków pieniężnych. Wydarzenie towarzyszy jarmarkowi staroci, odbywającemu się przeważnie w drugą sobotę miesiąca na rybnickim deptaku. Spotkanie będzie okazją do wymiany i katalogowania monet oraz do dyskusji na temat ich pochodzenia, kręgu ich użytkowników, czy też określenia dodatkowych funkcji poszczególnych egzemplarzy.
Rybnik
2024-08-11
7.16 km
Rozwijamy pasje, poszerzamy horyzonty! Od Okruszków do Mistrzyń Świata. Od początku istnienia naszej działalności tworzymy miejsce przyjazne dzieciom i młodzieży umożliwiające rozwój ich pasji. Zbudowaliśmy społeczność, która nie boi się wyzwań i z odwagą sięga po każde marzenie! Najpiękniejsze chwile naszej drogi do sukcesu uchwyciliśmy na zdjęciach. Zapraszamy na nasze urodziny! Zatańcz z nami na rybnickim deptaku. Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy fotografii ukazująch 15 lat istnienia rybnickiego zespołu tanecznego Dance4kids - halo! Rybnik ul. Sobieskiego, 11 sierpnia godz. 16.00.