Kolonia robotnicza “Karola” w Rydułtowach

Miejscowość:
Rydułtowy
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Rydułtowy są jednym z wielu miast górnośląskich, których historia w ostatnich 200 latach związana była nierozerwalnie z wydobyciem węgla kamiennego. W mieście do dziś działa KWK „Rydułtowy”, w jego krajobrazie wciąż są obecne zabytkowe zabudowania kopalniane, z budynkiem wagi na czele. Do mniej znanych obiektów należą pozostałości po robotniczej kolonii „Karola” – obecnie to kilka charakterystycznych, ceglanych familoków, z którymi sąsiadują niewielkie budynki gospodarcze.

O mieście

Rydułtowy są ponad 20-tysięcznym miastem, położonym na południu województwa śląskiego - pomiędzy Rybnikiem, Wodzisławiem Śląskim i Raciborzem. Mimo, że osada powstała już w XIII stuleciu, jej dynamiczny rozwój datuje się od końca wieku XVIII, kiedy rozpoczęto tutaj eksploatację złóż węgla kamiennego. Podwaliny pod rydułtowskie górnictwo położył na przełomie XVIII i XIX wieku Fryderyk von Sack, właściciel tutejszego majątku ziemskiego, który uruchomił pierwszą kopalnię, znaną pod nazwą „Charlotte”. W krótkim czasie na polach Rydułtów i okolicznych wiosek wyrosły szyby wydobywcze, odwadniające i wentylacyjne, a mieszkańcy, zamiast uprawiać ziemię jak dotychczas, coraz częściej znajdowali zatrudnienie pod ziemią. Rydułtowska „Charlotta” pod tą nazwą funkcjonowała aż do 1945 roku. Później nadano jej miano „Rydułtowy” i tak pozostało do dziś.

Kolonia robotnicza

W XIX wieku w Rydułtowach, oprócz zabudowań stricte kopalnianych, wyrosły również jakże charakterystyczne dla wielu górniczych miast, wielorodzinne domy mieszkalne - słynne familoki. Pracodawcy stawiali je, aby przyciągnąć do pracy w kopalni robotników z odległych rejonów Śląska. Pierwsze familoki w Rydułtowach zostały zbudowane prawdopodobnie już przed 1865 rokiem. Do naszych czasów zachowała się we fragmentach kolonia robotnicza „Karol” lub „Karola”, popularnie nazywana „Karlikiem”. Kilka piętrowych familoków z cegły stoi pomiędzy ulicami Bema i Strzelców Bytomskich, na północ od centrum miasta. Kolonia powstała na początku ubiegłego stulecia, na terenach kopalnianych, pomiędzy dwoma szybami wentylacyjnymi, które miejscowi nazywali „Karlik” (właściwie „Karol”) i „Zitszacht” (czyli „Suedschacht”). Pierwotnie osiedle było podzielone na dwie części, północną i południową, a każda liczyła po 10 familoków. Pojedynczy zaś budynek dzielono na cztery mieszkania złożone z sieni, kuchni, sypialni i komórki z piwnicą; rodziny miały też do dyspozycji chlewiki. Dawniej górniczym rodzinom życie ułatwiały także takie obiekty, jak sklep z magazynem, przedszkole czy „piekarniki”.

Wyświetlenia:  64
Lokalizacja:

Ul. Osiedle Karola
44-280 Rydułtowy
Gmina: Rydułtowy
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Pszów
2.33 km
Rybnik
4.56 km
Wodzisław Śląski
5.76 km
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2023-12-03
9.91 km
Spotkanie edukacyjne skierowane do wszystkich zainteresowanych poznaniem funkcji swojego telefonu. Zajęcia poprowadzą uczniowie szkół średnich. Warsztaty odbędą się w grupkach 3-osobowych. Prosimy przyjść ze swoim telefonem. Wstęp wolny Czas trwania 1,5 godz. Spotkania odbywać się będą w każdą niedzielę miesiąca.
Rybnik
2023-12-03
9.91 km
Spotkanie z Mikołajem , zapraszamy serdecznie. Nasz gość opowie bajkę o fabryce prezentów na biegunie północnym oraz rozda przygotowane przez dobre elfy (rodziców) prezenty . Na zakończenie każde dziecko otrzyma renifera z balonika Mikołaj w tym roku jako pierwszy odwiedzi Halo Rybnik.Zapraszamy do rezerwacji miejsc na spotkanie . Koszt biletu to 5 zł od dziecka. Zapraszamy do rezerwacji miejsc na to wyjątkowe spotkanie w Halo Rybnik, codziennie od 10-18 ul.Sobieskiego tel.32-4392200
Rybnik
2023-11-30
9.91 km
Zapraszamy 30 listopada od godziny 16.00 pod halo! Rybnik, gdzie ekipa halo! wraz z żołnierzami WCR w Rybniku będzie dystrybuować odblaski poprawiające widoczność pieszych. Ponadto, jak zawsze będzie można porozmawiać o wszystkich formach służby wojskowej.
Rybnik
2023-12-09
9.91 km
Cykl ten skierowany jest do wielbicieli monet, banknotów i innych znaków pieniężnych. Wydarzenie towarzyszy jarmarkowi staroci, odbywającemu się przeważnie w drugą sobotę miesiąca na rybnickim deptaku. Spotkanie będzie okazją do wymiany i katalogowania monet oraz do dyskusji na temat ich pochodzenia, kręgu ich użytkowników, czy też określenia dodatkowych funkcji poszczególnych egzemplarzy.
Rybnik
2023-12-05
9.91 km
Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy uczniów Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 1 im. Janusza Korczaka w Rybniku pt. "Piękno Różnorodności: Artystyczne Światy", którą będzie można zobaczyć w halo! Rybnik w dniach 04.12.2023 - 02.01.2024. Podczas tego wyjątkowego wydarzenia będziemy mieli okazję podziwiać zaskakujące i pełne różnorodności prace naszych wspaniałych uczniów. Wyjątkowe talenty artystyczne spotykają się tutaj, tworząc niepowtarzalną mozaikę kreatywności i ekspresji.